Bolesław Leśmian wypowiadał się w wielu rodzajach literackich. Znakomity poeta i eseista był także twórcą różnych rodzajów prozy. Prezentuje je trzeci tom Dzieł wszystkich.Zebrane tu utwory zostały napisane we wczesnym, niesłychanie płodnym okresie jego twórczości, przed wydaniem Łąki (1920), od której zaczyna się czas powstawania jego najwybitniejszych dzieł poetyckich.Pomieszczone są tu przede wszystkim baśnie, które - trzeba to powiedzieć wyraźnie - noszą w sobie cechy jego wielkiego pióra: Przygody Sindbada Żeglarza, Klechdy sezamowe, Klechdy polskie. Prezentujemy także małe utwory prozatorskie, "rozsypane" po czasopisamach, powstałe jeszcze przed napisaniem tomu Łąka. Są to m.in.: Jaś uzdrowiony, Legendy tęsknoty czy Satyr i Nimfa.Dopełnienie tomu stanowi Leśmianowski przekład Opowieści nadzwyczajnych Edgara Allana Poe. Leśmian dokonał przekładu za pośrednictwem XIX-wiecznego tłumaczenia francuskiego, którego autorem był Charles Baudelaire. Wartość tego przekładu, a ściślej mówiąc - adaptacji, polega nie tylko na oddaniu niesamowitej atmosfery utworów Poego. Przekład może także stanowić materiał do studium porównawczego, na stosunkowo obfitym materiale, zasad słownictwa Leśmiana w prozie artystycznej i jego poezji.

Miron Białoszewski był twórcą niezwykle wszechstronnym. Pisał wiersze, utwory prozatorskie, opowiadania, dzienniki i pamiętniki. To od "Pamiętnika z powstania warszawskiego" zaczęła się jego sława prozaika. Kolejne tytuły ugruntowały jego pozycję jako jednego z najwybitniejszych pisarzy polskich dwudziestego stulecia. Zarówno proza, jak i poezje Białoszewskiego ukazują się regularnie, w ramach "Utworów zebranych", od 1987 roku nakładem PIW. Niniejszy tom zawiera zbiór tekstów prozatorskich Mirona Białoszewskiego opublikowanych w ostatnich latach życia autora oraz po jego śmierci. Teksty te ukazywały się od 1981 do 1991 roku. Skąd wziął się tytuł tomu? Pochodzi on od wydawcy. Białoszewski używał słowa "proza" w odniesieniu do swych własnych utworów.Poza "prozami" i opowiadaniami książka ta zawiera również "Konstancin", czyli dziennik Białoszewskiego z jego pobytu w sanatorium w lutym i marcu 1975 roku. Pisarz trafił tam po przebytym kilka miesięcy wcześniej zawale serca. Początkowo miała to być ostatnia część dzienników z "Zawału", a więc tomu szóstego niniejszej serii. Jednak po namyśle Białoszewski przeznaczył "Konstancin" do późniejszej publikacji. W książce tej Czytelnik znajdzie również "Obmapywanie Europy" oraz "AAAmerykę", które to teksty miały stanowić zalążek planowanej na 1983 rok nowej książki autora. Niestety prace nad nią przerwała śmierć Białoszewskiego. Szczęśliwie dwa ostatnie utwory zachowały się, stanowiąc dla wielbicieli literackiego kunsztu tego niezwykłego twórcy, prawdziwe perełki.

Groteskowe i tragiczne wspomnienia z przeszłości, zderzenie nowoczesności i tradycji, świata laickiej Ameryki i ortodoksji żydowskiej, życia prywatnego z publicznym, przekraczanie kolejnych życiowych progów dygresyjna proza Mariana Marzyńskiego, wybitnego filmowca i twórcy telewizyjnego, od lat mieszkającego w USA, to świadectwo zarówno wyjątkowego zmysłu obserwacji, jak i rzadkiej autoironii, niezwykłej, ocalającej mocy humoru. Wspomnienia okupacyjnego dzieciństwa, pracy w polskiej, a potem duńskiej telewizji, życia emigracyjnego: wykładowcy i twórcy filmów dokumentalnych, stają się dla autora okazją do refleksji nad własną polsko-żydowsko-amerykańską tożsamością, ale także ogólnie nad problemem tożsamości i pamięci, obcości i zakorzenienia. Za sprawą dystansu do własnego losu pamięć tragicznej historii przestaje być niebezpieczna, staje się inspiracją do tworzenia alternatywnych scenariuszy własnego życia, prywatnych mitów, sennych zmyśleń. Intymny dziennik niepostrzeżenie przechodzi w reportaż z otaczającego świata, doświadczenia dnia zamieniają się w sny, układając się w kalejdoskop nienakręconych etiud filmowych, w których zaciera się granica między rzeczywistością a fikcją.